Τον τελευταίο καιρό βρισκόμαστε σε μια ιδιαίτερη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή, ιδαίτερη μόνο για τις τελευταίες δεκαετίες όμως. Διότι σε όλη την ιστορία της η Μέση Ανατολή ήταν πάντα πεδίο σφοδρών συγκρούσεων και μεγάλων μαχών, σαφώς μεγαλύτερων των τωρινών.

Μακροχρόνια

Αυτό συμβαίνει διότι πέρα από περιοχή που ήταν από τις παλαιότερες που έχουν κατοικηθεί από άνθρωπο, η Μέση Ανατολή ήταν πάντα ένα σταυροδρόμι των μεγάλων πολιτισμών της ανθρωπότητας. Δεν είναι τυχαίο ότι όλες οι μεγάλες θρησκείες του δυτικού κόσμου εμφανίστηκαν και μεγαλούργησαν σε αυτήν την περιοχή. Και παρότι η ανθρωπότητα έχει μεταβεί από «τον πόλεμο των θρησκειών», που ξεκίνησε πριν από 100 χρόνια, στο «πόλεμο των πόρων», η Μέση Ανατολή δεν χάνει τη σημασία της σε αυτή τη διαρκή διαμάχη για πόρους, επιρροή και εξουσία.
Φυσικά δεν βοηθάει το γεγονός ότι μέσα σε λίγα τετραγωνικά μέτρα, οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες έχουν στήσει τους Αγίους Τόπους τους. Αυτό ήταν, είναι και θα είναι μια πηγή διαμάχης. Μακροχρόνια, λοιπόν, η Μέση Ανατολή θα πάψει να είναι πεδίο συγκρούσεων όταν αφενός οι πόροι της πέσουν στα επίπεδα άλλων περιοχών της γης (κάτι που αναμένεται τις επόμενες δεκαετίες) και αφετέρου όταν οι θρησκείες πάψουν να παίζουν ενεργό ρόλο στη ζωή της πλειοψηφίας των ανθρώπων. Σε αυτό το τελευταίο δεν είμαστε κοντά. Παρότι στον δυτικό κόσμο η θρησκεία παίζει μικρότερο ρόλο από το παρελθόν, παγκοσμίως δεν παρατηρείται ούτε καν η τάση να μειωθεί η εξάρτηση των ανθρώπων από τις θρησκείες. Κατά συνέπεια, δεν φαίνεται στον ορίζοντα καμία πιθανότητα η Μέση Ανατολή να «ηρεμήσει», να εμφανίζονται σε αυτή, δηλαδή, διαμάχες και συγκρούσεις στον ίδιο βαθμό (και όχι μεγαλύτερο, όπως γίνεται μέχρι τώρα) που εμφανίζονται και σε άλλες περιοχές της γης.

Βραχυπρόθεσμα

Γίνονται συνεχώς αναλύσεις επί αναλύσεων για την πορεία αυτού του πολέμου στη Μέση Ανατολή. Και όλες είναι καλές και λογικές, αλλά εδράζονται σε καθημερινές εξελίξεις. Σε αυτό το άρθρο επιχειρούμε να προσεγγίσουμε το τρόπο που θα τελειώσει αυτός ο πόλεμος , ανεξάρτητα από τις καθημερινές εξελίξεις, οι οποίες φυσικά και παίζουν τον ρόλο τους στη διαμόρφωση του πολέμου.
Το Ισραήλ τους τελευταίους μήνες έχει πετύχει πολλές και εντυπωσιακές νίκες στο πεδίο. Έχει καταλάβει τη λωρίδα της Γάζας προ πολλού, την ελέγχει πλήρως, εκτοπίζοντας τον παλαιστινιακό πληθυσμό στα σύνορα με την Αίγυπτο.Έχει φυσικά εξοντώσει όλα τα σημαντικά στελέχη της Χαμάς, ενώ έχει προβεί και σε γενοκτονία. Έχει ουσιαστικά τελειώσει την επέμβασή του εκεί και το μόνο που απομένει είναι να οριστικοποιηθεί ποιο θα είναι το status της λωρίδας της Γάζας μετά το τέλος του πολέμου. Φυσικά και δεν θα επανέλθει η πρότερη κατάσταση στη λωρίδα της Γάζας. Ο Νετανιάχου το είπε αυτό από την πρώτη εβδομάδα του πολέμου. Προφανώς το μέλλον της λωρίδας θα υπαχθεί σε μια γενικότερη διαπραγμάτευση.
Ότι έκανε με Χαμάς και λωρίδα της Γάζας, το Ισραήλ το κάνει αυτή τη στιγμή με τον νότιο Λίβανο και τη Χεζμπολάχ. Ενώ εξοντώνει όλα τα σημαντικά στελέχη της, εισβάλει στο Λίβανο για να δημιουργήσει ουσιαστικά μια buffer zone, μια αποστρατικοποιημένη ζώνη που θα έχει συνεχόμενη επιτήρηση (απο Λιβανέζους, Ισραηλινούς ή και κυανόκρανους στρατιώτες) και θα προστατεύει το Ισραήλ στο βορρά. Εφόσον έχει καταγάγει τόσες νίκες κατά της Χεζμπολάχ, το Ισραήλ δεν θα σταματήσει μέχρι να αποκτήσει πλήρη και ουσιαστική προστασία στα βόρεια σύνορά του. Αν για αυτό χρειάζεται να φτάσει μέχρι τη Βυρηττό δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι θα το κάνει.
Όταν τελειώσει με το Λίβανο, και εφόσον δεν έχει δεχτεί κάποιο πλήγμα (στρατιωτικό ή διπλωματικό), το Ισραήλ θα ασχοληθεί και με το Ιράν. Δεν έχεις κάθε μέρα τη δυνατότητα να τελείωνεις τους αντίπαλούς σου στην περιοχή τόσο αποτελεσματικά. Η Χαμάς και η Χεζμπολάχ θα χρειαστούν δεκαετίες για να ξανασταθούν στα πόδια τους, αν τελικά τα καταφέρουν και αν είναι ακόμα σε αυτή τη μορφή. Για αυτό και το Ισραήλ θα δοκιμάσει την τύχη του και με το Ιράν. Θα επιχειρήσει ουσιαστικό πλήγμα, όχι βομβαρδισμούς εντυπώσεων όπως έχουν κάνει οι δύο αντίπαλοι μέχρι στιγμής. Μπορεί να είναι πλήγμα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, ή ακόμα και ανατροπή του καθεστώτος. Σε κάθε περίπτωση, γίναμε αυτόπτες μάρτυρες του πόσο ευφάνταστα και αποτελεσματικά μπορεί να ενργήσει το Ισραήλ για να εξολοθρεύσει τους αντιπάλους του, οπότε μπορεί κάλιστα να είναι χτύπημα/ενέργεια που δεν έχουμε ξαναδεί.
Απότερος σκοπός του Ισραήλ είναι φυσικά η αλλαγή του καθεστώτος του Ιράν (αφού το τωρινό είναι υπαρξιακή απειλή για το Ισραήλ), και αν δεν μπορεί κάτι τέτοιο, τότε η διακοπή του πυρηνικού του προγράμματος θα ήταν αρκετή νίκη. Βέβαια το Ισραήλ δεν συμβιβάζεται με δευτερότριτους στόχους, συνήθως επιδιώκει και καταφέρνει τον πρωταρχικό.

Διαπραγμάτευση

Οι τρόποι να σταματήσει το Ισραήλ και να κάτσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων είναι μονάχα δύο. Ο πρώτος είναι σε περίπτωση που νικήσει ολοκληρωτικά τους αντιπάλους του, τότε θα κάτσει στο τραπέζι για μια ειρηνευτική συνθήκη με τη νέα ηγεσία του Ιράν, καθώς και την χάραξη αποστρατικοποιημένων ζωνών (που θα επιβάλει και θα επιβλέπει) γύρω από τα σύνορά του. Ο δεύτερος είναι να υποστεί κάποια ήττα (στρατιωτική ή διπλωματική). Δεν χρειάζεται να είναι ιδιαίτερα μεγάλη, αλλά πρέπει να είναι αποφασιστική, να πονέσει με κάποιο τρόπο. Σε αυτή την περίπτωση το εννιαίο πολιτικό και κοινωνικό μέτωπο εντός του Ισραήλ (που έχουν δημιουργήσει οι συνεχόμενες νίκες) θα διαρραγεί, ο λαός που ήδη έιναι σε μακροχρόνια εμπόλεμη κατάσταση θα ζητήσει τερματισμό του πολέμου και έτσι ο Νετανιάχου ή ο διάδοχός του θα κάτσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων να συζητήσει τις ζώνες ασφαλείας γύρω από το Ισραήλ.
Σε μια διαπραγμάτευση που το Ισραήλ θα είναι από λίγο έως πολύ νικητής είναι σχεδόν απίθανο να προκύψει ίδρυση παλαιστινιακού κράτους, άρα η χρόνια διεκδίκηση των παλαιστινίων θα μεταφερθεί στις καλένδες.
Και αυτοί είναι οι τρόποι που θα σταματήσει αυτός ο, ομολογουμένως μακροχρόνιος, γύρος μαχών και συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή και θα ακολουθήσει μια μεσοπρόθεσμης διάρκειας ειρήνη, μέχρι την επόμενη σύγκρουση.

‘Σχεδόν 1000 χρόνια μετά, η ειρήνη στο Βασίλειο των Ουρανών παραμένει όνειρο απατηλό.‘ Επίλογος, Kingdom of Heaven,2005