Η προμήθεια των νέων γαλλικών φρεγατών, σε συνδυασμό με τα νέα αεροπλάνα Rafale και την αναβάθμιση των F16, είναι κατά γενική ομολογία game changer στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο. Με βάση τα τωρινά δεδομένα, το 2025-2026 και για αρκετά χρόνια η Ελλάδα θα έχει στρατιωτική υπεροχή (ποιοτική) έναντι της Τουρκίας. Ακόμα κι αν η Τουρκία ανακοινώσει εξοπλιστικό πρόγραμμα για να εξισορροπήσει αυτό το ισοζύγιο ο χρόνος που χρειάζεται για τις διαπραγματεύσεις και τις παραγγελίες θα δώσουν στην Ελλάδα αρκετά χρόνια υπεροχής.
Γιατί όμως η Ελλάδα επιδίωξε να έχει στρατιωτική υπεροχή έναντι της Τουρκίας; Είναι ακριβό σπορ οι εξοπλισμοί, ιδιαίτερα για μια χώρα σαν την Ελλάδα, και αυτά τα όπλα που αγόρασε είναι πολύ ισχυρά για να δικαιολογήσουν αποτρεπτική πολιτική, αυτή θα γινόταν και με μικρότερης ποιότητας όπλα. Γιατί η Ελλάδα αγόρασε όπλα που ενώνουν επιχειρησιακά τον ελλαδικό χώρο με την Κύπρο, όταν το δόγμα μας είναι το απλό ‘η Κύπρος αποφασίζει και η Ελλάδα συμπαρίσταται’; Είναι δηλαδή σαφές ότι η προμήθεια αυτών των όπλων έχει να κάνει με την αλλαγή του δόγματός μας έναντι της Τουρκίας. Είτε έχει ήδη αλλάξει, είτε αναμένεται να αλλάξει μόλις η Ελλάδα αποκτήσει την υπεροχή.
Ποιο είναι το νέο δόγμα
Το νέο δόγμα φυσικά και δεν θα ‘ανακοινωθεί’ πριν περάσουν μερικά χρόνια εφαρμογής του, ίσως δεν ανακοινωθεί επίσημα και μετά από αυτό. Βάζοντας όμως στο τραπέζι όλους τους εθνικούς στόχους που υπάρχουν ή μπορεί να υπάρξουν αυτή τη στιγμή, ίσως μπορούμε να το προσεγγίσουμε. Χωρίς να αναλύσουμε εδώ τους στόχους εκτός του ελληνοτουρκικού μετώπου (Βόρεια Ήπειρος – Σκόπια) και αφήνοντας έξω τους μη ρεαλιστικούς (κατάληψη Κωνσταντινούπολης, κτλ), οι βασικοί εθνικοί στόχοι του Ελληνισμού είναι η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. (που θα μεγαλώσει την Ελλάδα, και θα της επιτρέψει να ανακηρύξει και ΑΟΖ), και η συμφέρουσα λύση του Κυπριακού (χωρίς να αποκλείεται η στρατιωτική επέμβαση με σκοπό είτε τον διωγμό/αφανισμό των Τούρκων στρατιωτών είτε την ανακατάληψη του νησιού).
Το Κυπριακό
Για το δεύτερο στόχο, δεν αρκεί μόνο στρατιωτική υπεροχή και άψογο επιχειρησιακό σχέδιο. Χρειάζονται, επιπλέον, κατάλληλες γεωπολιτικές συνθήκες, ισχυρές συμμαχίες, κατάλληλη αφορμή, ένταξη της ενέργειας (για να γίνει αποδεκτή από τους συμμάχους) σε ένα γενικότερο περιφερειακό γεωστρατηγικό πλάνο και, τέλος, προετοιμασία της κοινής γνώμης ώστε να γίνουν αποδεκτές οι απώλειες σε έμψυχο δυναμικό. Τίποτα από τα παραπάνω δεν συντρέχει αυτήν την στιγμή. Αν κάποια από αυτά προκύψουν τα επόμενα χρόνια, εδώ θα είμαστε να τα αναδείξουμε. Κατά την άποψη του γράφοντα, όμως, αν η Ελλάδα αποκτήσει δόγμα στρατιωτικής επίλυσης του Κυπριακού θα πρέπει να προετοιμάσει όλους τους παραπάνω παράγοντες και μετά να περιμένει να κάνει την ενέργειά της όταν συντρέχουν σοβαρές παγκόσμιες, ή έστω περιφερειακές, γεωπολιτικές εξελιξεις. Κάτι που μπορεί να συμβεί μέσα στο παράθυρο της στρατιωτικής υπεροχής της Ελλάδας, μπορεί όμως και όχι. Συμπεραίνεται, λοιπόν, ότι δεν συντρέχουν ικανοί λόγοι που να μας οδηγούν σε ένδειξη αλλαγής δόγματος στο Κυπριακό.
Τα 12 ν.μ.
Ώς γνωστόν, το Δίκαιο της Θάλασσας, μέρος του Διεθνές Δικαίου, που υπογράφτηκε από τα περισσότερα κράτη του κόσμου (αλλά όχι την Τουρκία) το 1982 και τέθηκε σε εφαρμογή το 1994, επιτρέπει στα παράκτια κράτη να επεκτείνουν μονομερώς τα χωρικά τους ύδατα (την επικράτειά τους, δηλαδή) στα 12 ναυτικά μίλια. Η Τουρκική Εθνοσυνέλευση αποφάσισε το 1996, και ενώ η Ελλάδα δεν είχε ασκήσει ακόμα το δικαίωμα αυτό, ότι επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας στα 12 ν.μ. θα είναι αιτία πολέμου (casus belli) για την Τουρκία. Κατά συνέπεια, η Ελλάδα έκτοτε δεν μπήκε στη συζήτηση να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα αφού μια ανοιχτή πολεμική αντιπαράθεση με την Τουρκία δεν θεωρήθηκε διαχειρίσιμη από καμία κυβέρνηση. Η απειλή πολέμου της Τουρκίας θεωρείται από τους ειδικούς πραγματική, διότι με τα 12ν.μ. η Τουρκία αποκλείεται από το Αιγαίο (στρατιωτικά, επιχειρησιακά, οικονομικά) και μειώνεται η συνολική της ΑΟΖ δραματικά.
Από την άλλη, η επέκταση των 12ν.μ. για την Ελλάδα λύνει το μεγαλύτερο μέρος των προβλημάτων της με την Τουρκία, αν μπορεί φυσικά να την υποστηρίξει. Το Αιγαίο γίνεται ελληνική λίμνη και όσον αφορά την ΑΟΖ, μένει ένα κομμάτι νότια του Καστελόριζου να διευθετηθεί. Αν η Τουρκία ‘δεχόταν’ τα 12 μίλια, ίσως το εν λόγο κομμάτι της ΑΟΖ να μπορούσε και να συζητηθεί από την Ελλάδα, όμως η Τουρκία δεν θα το κάνει αν οι συνθήκες δεν την οδηγήσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αναγκαστικά. Διότι με τη προπαγανδιστική ρητορική της κυβέρνησής της τις τελευταίες δεκαετίες, η τούρκικη κοινή γνώμη θα δεχθεί σαν πολεμική ήττα τυχόν επέκταση της Ελλάδας στα 12 μίλια. Με ότι συνέπειες θα έχει αυτό για την τουρκική κυβέρνηση (μας το έχει δείξει η ιστορία). Άρα η Τουρκία μπορεί να δεχτεί τα 12 μίλια μόνο αν ηττηθεί σε πολεμικό επεισόδιο (και μπορεί ούτε και τότε).
Για να ηττηθεί η Τουρκία σε πολεμικό επεισόδιο (από την Ελλάδα) πρέπει να συμβούν (όλα, ή τα περισσότερα από) τα ακόλουθα: η Ελλάδα να έχει τοπική στρατιωτική υπεροχή, οι Έλληνες στρατιώτες να είναι προετοιμασμένοι και το ηθικό τους υψηλό, οι Έλληνες αξιωματικοί να είναι αυτοί που θα επιλέξουν το χρόνο, τον τόπο και τον τρόπο της εμπλοκής και τέλος οι Ελλάδα να έχει τις συμμαχίες που θα την υποστηρίξουν/προστατέψουν πολιτικά (και ει δυνατόν και στρατιωτικά). Ε λοιπόν, τους παραπάνω παράγοντες η Ελλαδα έχει αρχίσει ήδη να τους δουλεύει. Σε 5 χρόνια προβλέπεται στρατιωτική υπεροχή (όχι τοπική, αλλά γενική), ενώ η συμμαχία αμυντικής συνδρομής με την Γαλλία προσφέρει στρατιωτική συνδρομή για επίθεση στην επικράτεια (που θα είναι τα 12 μίλια όταν ανακηρυχθούν).
Κατά συνέπεια, τα γεγονότα δείχνουν ότι η Ελλάδα περπατάει ένα μονοπάτι που οδηγεί στην αλλαγή του δόγματος έναντι της Τουρκίας, και συγκεκριμένα από αποτρεπτικό γίνεται δόγμα ενεργητικής διεκδίκησης των νόμιμων δικαιωμάτων της. Αν αυτό είναι προαποφασισμένο, πράγμα λογικό και φυσιολογικό, ή θα προκύψει ως αποτέλεσμα των επί του πεδίου ισορροπιών μικρή σημασία έχει. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ., στο χρόνο και με τον τρόπο που αυτή θα επιλέξει, είναι η φυσιολογική εξέλιξη της πορείας που έχει χαράξει η Ελλάδα.
