Σε αυτή τη σειρά άρθρων, κάνουμε μια εκτίμηση της κατάστασης της ουκρανικής κρίσης με βάση τις πληροφορίες (όχι και τόσες πολλές) που έχουμε μέχρι στιγμής. Στο δεύτερο αυτό άρθρο, εξετάζουμε τις κινήσεις των δύο αντιμαχόμενων πλευρών κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης.

Τα θέλω και οι κινήσεις της Ρωσίας

Η Ρωσία θέλει την Ουκρανία κάτω από τη δικιά της ομπρέλα και, σε κάθε περίπτωση, δεν τη θέλει μέλος του ΝΑΤΟ. Επίσης δεν θα την ήθελε και μέλος της Ε.Ε., αν και για αυτό θα μπορούσε να συζητήσει με όρους. Είναι όμως θέμα ασφάλειας για εκείνη το να μην υπάρχουν νατοϊκά όπλα σε γειτονική της χώρα. Όλα αυτά τα θέλω της Ρωσίας δεν ελήφθησαν υπόψιν από τους δυτικούς για χρόνια, με αποτέλεσμα την ευρωπαϊκή πορεία της Ουκρανίας να πρέπει ο Πούτιν να την κόψει με εισβολή.
Μετά από 2 διαγγέλματα που έλεγαν συνοπτικά ότι η Ουκρανία είναι κατασκευασμένο έθνος και δεν μπορεί να ‘συμπεριφέρεται’ έτσι στη Ρωσία, ο Πούτιν έδωσε εντολή να εισβάλουν τα στρατεύματά του στην ανατολική και τη βόρεια Ουκρανία. Από τις κινήσεις των στρατευμάτων του μια εβδομάδα τώρα, φαίνεται ότι ο γεωγραφικός στόχος της εισβολής είναι η ανατολική Ουκρανία (όλες οι μεγάλες πόλεις), οι παραλιακές στη Μαύρη θάλασσα ουκρανικές περιοχές καθώς και η πρωτεύουσα Κιέβο. Δεν δείχνει να ασχολείται με τη δυτική Ουκρανία (και τη πόλη Λβιβ).
Είναι ξεκάθαρο, επίσης, ότι η εισβολή δεν συνοδεύεται από ισοπεδωτικούς βομβαρδισμούς της αεροπορίας του. Προσέχει πολύ τις απώλειες αμάχων. Κρατάει Ουκρανούς στρατιώτες αιχμαλώτους. Δεν εισβάλει για να κατακτήσει την περιοχή, εισβάλει για να επιτύχει τον αντικειμενικό του στόχο. Ποιος είναι αυτός;
Με βάση τα παραπάνω, δεν μπορεί να είναι μόνο η αλλαγή της υπάρχουσας κυβέρνησης με μια φιλορωσική (που δεν ξέρουμε και πόσο θα αντέξει). Σαφώς και η κυβέρνηση Ζελένσκι δεν θα επιβιώσει της εισβολής, αλλά εδώ που φτάσαμε αυτό δεν είναι αρκετό για να τερματίσει ο Πούτιν την εισβολή του. Ο Πούτιν ανακοινώνει δημόσια ότι στόχος είναι η αποστρατικοποίηση και η αποναζιστοποιηση της Ουκρανίας. Το πρώτο σημαίνει ότι θέλει να έχει πλήρη έλεγχο στο οπλοστάσιο της Ουκρανίας (ώστε να μην του προκύψουν νατοϊκά όπλα στο έδαφός της). Το δεύτερο ότι θέλει να διώξει όλους τους ακροδεξιούς από την Ουκρανία. Δεν εννοεί ότι τους θέλει εκτός θέσεων εξουσίας (αφού σε 1,2,5 χρόνια μπορούν να τις ξαναπάρουν), τους θέλει εκτός Ουκρανίας. Και που να πάνε οι Ουκρανοί ακροδεξιοί; Επίσης, με δική του ευθύνη όλα αυτά τα χρόνια δεν διαφοροποιεί τους ακροδεξιούς από τους ευρωπαϊστές. Μα οι ευρωπαϊστές είναι πολλοί, όλα αυτά τα χρόνια βγάζουν κυβέρνηση! Που θα πάνε, λοιπόν, όλοι αυτοί και πως θα γίνει ο διαχωρισμός;

Με ανάγνωση των παραπάνω, μπορούμε λοιπόν να προσεγγίσουμε τον απώτερο στόχο της εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία. Αυτός, δυστυχώς για τον ουκρανικό λαό, είναι η διχοτόμηση της Ουκρανίας σε μια ανατολική Ουκρανία, αμιγώς φιλορωσική και ρωσόφωνη που θα παίξει το ρόλο του buffer zone, και μια δυτική Ουκρανία, πλήρως αντιρωσική και χωρίς να έχει ο Πούτιν ιδιαίτερη ή και καμία επηρροή, αλλά θα είναι και μακριά από τα σύνορα της Ρωσίας. Για να γίνει κάτι τέτοιο και να γίνει και αποδεκτό από όλες τις πλευρές, ο πόλεμος θα ενταθεί και θα ασχημύνει, πριν εμφανιστεί κάποιος διπλωμάτης λαγός για να το προτείνει ως λύση. Η λύση θα μπει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και προϊόντος του χρόνου θα κατασταλάξει ως λύση. Και φυσικά, θα συμπεριλαμβάνει και μετακινήσεις πληθυσμών. Οι ευρωπαϊστές θα πρέπει να μετακομίσουν αυτοί και οι οικογένειές τους στην δυτική Ουκρανία, ή θα πρέπει να σωπάσουν για πάντα αν θέλουν να μείνουν στην ανατολική.

Η αντίδραση των Ουκρανών

Οι Ουκρανοί για τις ανάγκες αυτού του άρθρου θα χωριστούν σε 3 κατηγορίες, την κυβέρνηση/στρατό της Ουκρανίας, τις ομάδες-φερέφωνα των δύο πλευρών (δυτικών και Ρωσίας) και τον απλό κόσμο (ευρωπαϊστές και ρωσόφιλοι μαζί). Κάποιοι θα πουν ότι οι δύο πρώτες κατηγορίες ταυτίζονται και μπορεί να έχουν δίκιο. Εμείς θα πούμε ότι ανεξάρτητα της προϊστορίας τους, σε μια εθνική κρίση επιπέδου εισβολής/πολέμου η κυβέρνηση και ο στρατός μιας χώρας αφήνει την μικροπολιτική στην άκρη και αμύνεται του πάτριου εδάφους. Και αυτό γίνεται αυτή τη στιγμή. Ο ουκρανικός στρατός έχει οχυρωθεί στις πόλεις και αμύνεται με επιτυχία έναντι των Ρώσων εισβολέων. Προκαλεί, δε, και απώλειες σημαντικές στην αντίπαλη όχθη. Αυτό, φυσικά, δεν μπορεί να συνεχιστεί επ’ αόριστον. Οι Ουκρανοί αξιωματικοί γνωρίζουν ότι οι απομονωμένες στις πόλεις και αποκομμένες από ανεφοδιασμό μονάδες τους δεν μπορούν να αντέξουν σε πολεμικές επιχειρήσεις εξάντλησης από τις υπέρτερες ρωσικές δυνάμεις. Ξέρουν ότι οι πόλεις θα πέσουν, αλλά θα πέσουν ηρωικά. Ο στόχος τους είναι να αντέξουν αρκετά και να προκαλέσουν τέτοιες απώλεις στον εχθρό ώστε αυτός να έρθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Και μέχρι στιγμής, το καταφέρνουν μια χαρά.

Η κυβέρνηση, ουσιαστικά ο πρόεδρος Ζελένσκι, προσπαθεί να συμβάλει σε αυτή την προσπάθεια του στρατού να αντέξει μέχρι οι συνθήκες να επιβάλουν διαπραγματεύσεις. Και αυτό πρέπει να του πιστωθεί. Άλλος στη θέση του θα είχε αναζητήσει ασφαλές καταφύγιο εκτός Ουκρανίας, ή στη χειρότερη θα είχε μεταφερθεί στο Λβιβ και θα κυβερνούσε από εκεί. Να σημειώσουμε εδώ ότι η εξουδετέρωση (αιχμαλώτιση ή δολοφονία) του πρόεδρου Ζελένσκι είναι ένας από τους αντικειμενικούς στόχους της εισβολής του Πούτιν. Θέλει guts να κάθεσαι στο περικυκλωμένο Κίεβο, να ξέρεις ότι είσαι άμεσος στόχος και να κάνεις τον αρχηγό. Προφανώς ο Ζελένσκι θέλει να ηρωποιηθεί από τους συμπολίτες του και δεν έχει πρόβλημα να δώσει και τη ζωή του για αυτό. Δεν γνωρίζουμε αν αυτό θα βοηθήσει τη χώρα του τελικά, αλλά αυτός σίγουρα θα γραφεί στην ιστορία.

Για τις ομάδες-φερέφωνα λίγα έχεις να πεις σε περίοδο πολέμου. Διαλέγουν την πλευρά τους και πολεμούν με πάθος. Το πρόβλημα με τις ομάδες-φερέφωνα είναι στις περιόδους ειρήνης (που καλλιεργούν συνθήκες εθνικού διχασμού), ή ακόμα χειρότερα στις περιόδους διαπραγματεύσεων και εθνικής συννενόησης, όταν ενέργειές τους μπορούν να τις τορπιλίζουν. Σε κάθε περίπτωση, οι ομάδες-φερέφωνα είναι η γάγγραινα κάθε κοινωνίας, η οποία έχει την υποχρέωση να τις απομονώσει και εξουδετερώσει, αλλά καμία κοινωνία αυτό δεν το καταφέρνει με επιτυχία.

Τέλος, ο απλός κόσμος δείχνει να πορεύεται μαζί με την κυβέρνησή του και να έχει τη διάθεση να πολεμήσει τον εισβολέα. Και ρωσόφιλος να είσαι, όταν ο Ρώσος εισβάλει στο χώρο σου και απαιτεί, είναι φυσιολογικό αντανακλαστικό να του αντισταθείς. Φυσικά υπάρχουν και κάποιες ρωσόφιλες ομάδες του απλού κόσμου, κόσμος που νιώθει το Ρώσο αδελφό και δεν μπορεί να σηκώσει το όπλο για να τον σκοτώσει. Στην κατάσταση που βρίσκεται όμως η χώρα αυτή τη στιγμή, δεν αποτρέπει τον Ουκρανό αδελφό του που θέλει να πολεμήσει τον εισβολέα να το κάνει, απλά εκείνος μένει απαθής.

Μιλήσαμε για διαπραγματεύσεις στις οποίες αποσκοπούν οι Ουκρανοί. Αυτές δεν είναι οι διαπραγματεύσεις που γίνονται ήδη. Αυτές δεν είναι σοβαρές, αφού οι Ρώσοι πήγανε σε αυτές περιμένοντας συνθηκολόγηση των Ουκρανών και οι Ουκρανοί ζητήσανε την Κριμαία πίσω! Οι διαπραγματεύσεις αυτές θα είναι ανούσιες μέχρι να δημιουργηθεί τετελεσμένο στο πεδίο, είτε δηλαδή πλήρης κατάληψη πόλεων από πλευράς Ρώσων, είτε δημιουργία τόσο μεγάλων απωλειών στους Ρώσους που να θέλουν αυτοί να τερματίσουν την εισβολή. Να υπάρχει δηλαδή νικητής και ηττημένος.

Και πάλι αναφέρουμε ότι ο συσχετισμός δυνάμεων δίνει πιθανότητες που δεν είναι με το μέρος των Ουκρανών. Στο τέλος δηλαδή θα κάτσουν στο τραπέζι ως ηττημένοι. Πολεμούν όμως για τις λίγες πιθανότητές τους και μπράβο τους. Άλλωστε και οι Έλληνες όποτε πολέμησαν, είχαν τις πιθανότητες εναντίον τους.

Τέλος, οι αντιμαχόμενες πλευρές σε αυτήν την κρίση δεν είναι μόνο δύο. Εμπλέκονται και οι δυτικοί, απλά όχι στρατιωτικά. Για αυτούς, αλλά και για το πως θα τελείωσει αυτός ο πόλεμος, θα μιλήσουμε στο τελευταίο άρθρο.