Στο τρίτο και τελευταίο άρθρο αυτής της ανάλυσης, εξετάζουμε τη συμπεριφορά των δυτικών στον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς και τις πιθανές καταλήξεις αυτού.
Η αντιμετώπιση των ΕΕ-ΝΑΤΟ
Η Δύση έχει τις ευθύνες της για την κατάσταση στην Ουκρανία, σοβαρές ευθύνες. Τα ίδια κάνει βέβαια και σε πολλές χώρες, τις περνάει στη σφαίρα επηρροή της χωρίς να ενδιαφέρεται για τις επιπτώσεις που έχει αυτό σε διπλωματικό επίπεδο αλλά και στις ζωές των ανθρώπων. Και αν αδυνατεί να το κάνει αυτό με τις υπηρεσίες πληροφοριών, στέλνει μερικούς πυραύλους για γρήγορο εκδημοκρατισμό της χώρας. Στην Ουκρανία δεν χρειάστηκε εκδημοκρατισμός με το ζόρι. Υπήρξε πρόσφορο έδαφος για τη δημιουργία πυρήνων που προκάλεσαν κοινωνική αναταραχή και πετύχανε τελικά την παραίτηση του Γιανούκοβιτς. Το πρόβλημα όμως ήταν ότι φέρνοντας την Ουκρανία στη δυτική σφαίρα επηρροής παρενέβησαν την άτυπη συμφωνία των δυτικών με τη Σοβιετική Ένωση περί ‘μη επέκτασης του ΝΑΤΟ ούτε ίντσας προς ανατολάς’. Λογικό ήταν να μπει ο Πούτιν σε μια διαδικασία εξασφάλισης της ασφάλειας της χώρας του, προσάρτησε την Κριμέα, αυτονόμησε τις περιοχές στα σύνορά του και ξεκίνησε συζητήσεις για το μέλλον της Ουκρανίας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, με κόκκινη γραμμή του φυσικά το να μην μπει στο ΝΑΤΟ. Οι δυτικοί, εκ του αποτελέσματος, δεν ικανοποίησαν καμία απαίτηση του Πούτιν. Αργά και σταθερά, μέσω των μαριονέτων τους στην κυβέρνηση προωθούσαν την δυτικοποίηση όλης της Ουκρανίας. Έως ότου ο Πούτιν αποφάσισε να λύσει στρατιωτικά το πρόβλημα.
Οι Αμερικάνοι, που είναι οι μόνοι πραγματικά κερδισμένοι της κρίσης αυτής, δεν έκαναν τίποτα πέρα από βαρύγδουπες δηλώσεις. Ίσως να ήθελαν και να προκαλέσουν μια ρωσική εισβολή, ίσως και όχι. Πως μπορεί κανείς όμως να εξηγήσει το γεγονός ότι η αμερικανική απάντηση στο διάγγελμα του Πούτιν πριν την εισβολή ήταν ότι ‘θα προστατεψουμε κάθε ίντσα νατοϊκού εδάφους’? Ο Πούτιν έκανε κινήσεις στην Ουκρανία και οι Αμερικάνοι έλεγαν ότι θα προστατέψουν τους υπόλοιπους. Θυμίζει τον Γεραπετρίτη, όταν οι Τούρκοι είχαν ερευνητικά και πολεμικά πλοία εντός 12 μιλίων, και αυτός έλεγε ‘μην τολμήσετε να μπείτε στα 6 μίλια’!
Οι δυτικοί γνώριζαν για τις προθέσεις του Πούτιν και τις επικοινώνησαν για πολύ καιρό. Δεν ήταν όμως διατεθημένοι να επενδύσουν και να προστατέψουν το νέο τους asset. Αποφάσισαν να μην εμπλακούν στρατιωτικά με την Ρωσία, αλλά να της κυρύξουν υβριδικό πόλεμο. Μέσα σε μια εβδομάδα λοιπόν, οι ευρωπαϊκές χώρες φαίνεται να πρωτοστατούν σε ένα οικονομικό πόλεμο έναντι της Ρωσίας άνευ προηγουμένου: κυρώσεις σε ρωσικές τράπεζες, ακύρωση εμπορικών συμφωνιών, έξοδος Ρωσίας από το τραπεζικό σύστημα swift, κυρώσεις σε Ρώσους επενδυτές σε όλη την Ευρώπη, διακοπή επικοινωνιών με τη Ρωσία, πάγωμα δυτικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στην Ρωσία, κλείσιμο των στενών του Βοσπόρου και αναστολή της λειτουργίας του νέου αγωγού Nord Stream 2. Και όλα αυτά, με την Αμερική να μην εμπλέκεται ιδαίτερα, να κάνει απλά το μαέστρο! Η Ευρώπη, που μέχρι και την τελευταία μέρα πριν την εισβολή ήταν χαλαρή και ιδαίτερα πολυφωνική ως προς την αντιμετώπιση της Ρωσίας, χωρίς βασική γραμμή και με διάθεση αποστασιοποίησης, ενώθηκε μέσα σε μια εβδομάδα έναντι ενός κοινού εχθρού. Σε αυτό φυσικά βοήθησαν και οι γενικές απειλές των Ρώσων περί αντιποίνων χωρίς προηγούμενο σε όποιον εμπλακεί, όσο και οι ειδικές απειλές κατά της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Η Ευρώπη, για πρώτη φορά, φαίνεται να έχει ένα κοινό πλάνο για την αντιμετώπιση μιας σοβαρής κρίσης, όπως αυτή στην Ουκρανία. Παρόλα αυτά, η αναφορά και από τις δύο πλευρές στο πυρηνικό τους οπλοστάσιο από την 1η κιόλας εβδομάδα της κρίσης μόνο καλός οιωνός δεν προμηνύεται.
Πως θα τελειώσει η κρίση
Ο Πούτιν εισέβαλε στην Ουκρανία και την 1η μέρα εφάρμοσε δόγμα σοκ, βομβάρδισε στρατιωτικές εγκαταστάσεις σε όλη τη χώρα, κατέστρεψε την ουκρανική αεροπορία και κυρίως εισέβαλε από 4-5 σήμεια ώστε να παρουσιάσει μια εικόνα απόλυτης υπεροχής. Παράλληλα, την 1η μέρα αυτά, έβαλε το μηχανισμό προπαγάνδας να δουλέψει ώστε να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι οι Ουκρανοί θα συνθηκολογήσουν άμεσα. Όλα αυτά τα έκανε για να ρίξει το ηθικό των Ουκρανών, να επιτύχει τους αντικειμενικούς του στόχους με blitzkrieg και και να γλιτώσει τη χώρα του από απώλειες. Οι Ουκρανοί όμως ήταν προετοιμασμένοι και πολέμησαν σθεναρά. Έτσι ο Πούτιν έπρεπε να τρέξει το backup plan που δεν ήταν άλλο από την κανονική πολεμική εμπλοκή.
Αντίθετα με ότι νομίζουν πολλοί, δεν τον παίρνει τον Πούτιν να μην γυρίσει νικητής από το πεδίο. Μια ‘ήττα’ της επιχείρησης μπορεί μόνο να καταλήξει στην ανατροπή του Πούτιν από τον στρατό. Και όσο κι αν φαίνεται ο Πούτιν αδιάλλακτος αυτή τη στιγμή και ότι δεν μπορεί να συννενοηθεί κανείς μαζί του, αυτός τουλάχιστον μιλάει και διαπραγματεύεται με τους ξένους ηγέτες. Αντίθετα, δεν γνωρίζω καμία περίπτωση όπου Ρώσοι αξιωματικοί συνεργάστηκαν και συννενοήθηκαν με δυτικούς αξιωματικούς. Έτσι, δεν είναι άτοπο να συμπεράνουμε ότι πιθανή πτώση του Πούτιν θα συνεπάγεται άνοδο των στρατιωτικών στην εξουσία και δημιουργία ενός πιο απολυταρχικού καθεστώτος.
Αν εξαιρέσουμε λοιπόν ως σενάριο την στρατιωτική νίκη της Ουκρανίας σε κάποιο ή καποια από τα μέτωπα, που θα σημαίνει άμεση ανατροπή του Πούτιν και ανεξέλεκτη κλιμάκωση του πολέμου, τρια είναι τα ρεαλιστικά σενάρια που μπορούνε να προκύψουν.
Πρώτον, η Ρωσία να πετύχει αργά ή γρήγορα (έως εντός ολίγον εβδομάδων) την κατάληψη των πόλεων που θέλει, καθώς και τη σύλληψη της κυβέρνησης της Ουκρανίας. Η επόμενη μέρα θα βρει τη Ρωσία να έχει αυτό που θέλει και να είναι αντιμέτωπη με αντάρτικο από διάφορους πυρήνες, στους οποίους θα απαντάει με πολεμική ισχύ. Αυτό το αντάρτικο λογικά θα πάρει μήνες (ή και χρόνια), έως ότου οι δύο πλευρές καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και αποδεχτούν την διχοτόμηση της Ουκρανίας. Η Ρωσία θα βγει από αυτό χτυπημένη οικονομικά, αλλά γεωστρατηγικά θα έχει δώσει το μάθημα που θέλει και λογικά οι συζητήσεις για επέκταση του ΝΑΤΟ θα παγώσουν για μερικά χρόνια τουλάχιστον.
Δεύτερο σενάριο είναι η επίθεση του Πούτιν να κολλήσει. Αν και είπαμε πως οι ουκρανικές μονάδες είναι αποκομμένες και δεν μπορούν να ανεφοδιαστούν, θα δεχτούμε πως είχανε προετοιμαστεί κατάλληλα και ότι δεν σπάει το μέτωπό τους μέσα στις πόλεις. Ο Πούτιν τότε θα έχει 2 προβλήματα. Το πρώτο είναι ότι θα πρέπει να χρησιμοποιήσει πιο σκληρή ισχύ (αεροπορία, πυροβολικό) μέσα στις πόλεις, κάτι που θα σημαίνει περισσότερα θύματα αμάχους, και αυτό με τη σειρά του θα οδηγήσει σε μικρότερη αποδοχή του Πούτιν στις τάξεις των ρωσόφιλων Ουκρανών. Το δεύτερο είναι ότι οι οικονομικές κυρώσεις, που όσο περνάει ο καιρός θα επηρρεάζουν τον ρωσικό λαό όλο και περισσότερο, θα αρχίσουν να δημιουργούν κοινωνική αναταραχή στο εσωτερικό. Η συνέχιση του πολέμου λοιπόν θα αντισταθμίζεται από την κοινωνική αναταραχή, και όταν αυτή μεγαλώσει αρκετά ο Πούτιν θα πρέπει να έρθει σε συμβιβασμό για την ολοκλήρωση του πολέμου. Το τι θα πάρει και τι θα χάσει από αυτόν τον συμβιβασμό βασίζεται σε μεγάλο ποσοστό στα τετελεσμένα επί του πεδίου, καθώς και στο πόσο έλεγχο έχει της κοινωνικής αναταραχής. Αυτό είναι το σενάριο, στο οποίο αποσκοπεί η κυβέρνηση της Ουκρανίας.
Τέλος, υπάρχει όμως και ένα τρίτο σενάριο. Αυτό της στρατιωτικής εμπλοκής της Δύσης στον πόλεμο. Καταρχήν, είναι ξεκάθαρο ότι δεν υπάρχει πρόθεση από τη Δύση να εμπλακεί στρατιωτικά. Όμως σε ένα πόλεμο συμβαίνουν απρόβλεπτα πράγματα. Πολλές φορές μια πολεμική διαμάχη καταλήγει σε ένα σημείο ισορροπίας, στο οποίο δεν θα ήθελαν επ’ ουδενί να φτάσουν καμία απο τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές όταν ξεκίνησαν τη διαμάχη. Έτσι, λοιπόν, μπορεί στον πόλεμο της Ουκρανίας να υπάρξει ένα γεγονός, ένα λάθος, ή ακόμα και μια προβοκάτσια που να εξωθήσει την Δύση να παρέμβει στρατιωτικά. Αν γίνει βέβαια αυτό, θα υπάρχει αντίδραση από τη Ρωσία και θα μιλάμε πλέον για απειλή πολέμου παγκόσμιας κλίμακας.
Οι λεπτομέρειες μπορεί να αλλάξουν, αλλά πάνω-κάτω αυτά είναι τα σενάρια εξέλιξης/λήξης του πολέμου στην Ουκρανία. Κάποια είναι καλύτερα από άλλα, αλλά σε κάθε περίπτωση η λήξη του πολέμου θα βρει τον ουκρανικό λαό να περνάει την πιο δύσκολη φάση της ιστορίας του. Και δυστύχως, για αυτό δεν ευθύνονται οι ίδιοι. Ευθύνονται κατά κύριο λόγο ο Πούτιν (που επέλεξε στρατιωτική εμπλοκή) και κατά δεύτερο λόγο οι δυτικοί (που παίξανε παιχνίδια στην πλάτη του ουκρανικού λαού και μετά τον εγκατέλειψαν).
Οι μεγάλες δυνάμεις (όλες) συνεχίζουν εν έτη 2022 να μην υπολογίζουν τους λαούς όταν παίζουν power games.
